Η Γερμανία διοργανώνει αυτό το τριήμερο τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, με τη συμμετοχή έως και 60 ηγετών και πολιτικών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, και του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Στη διάσκεψη θα συζητηθούν οι εξελίξεις στον τομέα της ασφάλειας, με έναν ανώτερο Δυτικό αξιωματούχο να εκφράζει ανησυχία, λέγοντας στο BBC ότι «αυτή είναι η πιο επικίνδυνη και αμφισβητούμενη εποχή που έχω ζήσει στην καριέρα μου».
Πότε ξεκινάει και ποιοι συμμετέχουν
Η Διάσκεψη, αρχίζει νωρίς το απόγευμα με χαιρετισμό του ομοσπονδιακού προέδρου Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, αλλά λίγο αργότερα το ενδιαφέρον στρέφεται στην ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, ο οποίος αναμένεται να αναπτύξει την θέση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης για τον παγκόσμιο ρόλο των ΗΠΑ και την σχέση τους με τους εταίρους τους.
Στην φετινή Διάσκεψη συμμετέχουν μεταξύ άλλων ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, οι επικεφαλής των κυβερνήσεων της Φινλανδίας, της Ισλανδίας, της Λετονίας, της Δανίας, της Τσεχίας και της Κροατίας, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Πολωνίας, των ΗΠΑ, της Κίνας, του Ισραήλ και του Καναδά και πολλοί άλλοι.
Στο περιθώριο της Διάσκεψης αναμένεται να πραγματοποιηθούν σημαντικές διμερείς συναντήσεις, όπως αυτή του Τζέι Ντι Βανς και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαρκ Ρούμπιο, με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη μιλήσει για συνάντηση απόψε «υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Ρωσίας, της Ουκρανίας και των ΗΠΑ», χωρίς να δώσει άλλες πληροφορίες.
A strong NATO and a strong America go hand in hand. Thanks to 🇺🇸 @VP JD Vance for the discussion this morning on Europe stepping up on defence spending, working closely to boost defence production, and doing all we can to ensure a lasting peace in Ukraine. pic.twitter.com/0ENIS6Fq1C
— Mark Rutte (@SecGenNATO) February 14, 2025
Στο περιθώριο της Διάσκεψης θα συναντηθούν επίσης ο υποψήφιος για την καγκελαρία Φρίντριχ Μερτς (CDU) με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος μάλιστα αρνήθηκε να συναντηθεί με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς, εκτιμώντας, σύμφωνα με το Politico, ότι θα χάσει τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου.
Ανησυχία
Η γενική ανησυχία εστιάζεται στο ότι η τρέχουσα παγκόσμια τάξη ασφάλειας -η οποία βασίζεται στους διεθνείς κανόνες- κινδυνεύει να καταρρεύσει. Ή, όπως σημειώνουν ορισμένοι, αυτό μπορεί να έχει ήδη συμβεί, σημειώνει το βρετανικό μέσο ενημέρωσης.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια, καταδικάστηκε από τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Η Δύση, μέσω του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, συνεργάστηκε για να υποστηρίξει την Ουκρανία, χωρίς όμως να εμπλακεί άμεσα σε σύγκρουση με τη Ρωσία. Για πολύ καιρό, οι περισσότεροι συμφωνούσαν ότι η Ουκρανία έπρεπε να λάβει ό,τι χρειαζόταν και όσο χρειαζόταν για να πετύχει μια διαρκή ειρήνη από θέση ισχύος.
Αυτό, όμως, φαίνεται να έχει αλλάξει.
Ψυχρός νέος κόσμος
Με το πέρασμα του χρόνου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες άρχισαν να προσαρμόζονται στη νέα, ψυχρή πραγματικότητα χωρίς την προστασία των ΗΠΑ, εν μέσω ανησυχιών για τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας. Από την Πέμπτη, αναφέρει το Politico, στις Βρυξέλλες, το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο, ένας αυξανόμενος αριθμός φωνών -κάποιες ήρεμες, άλλες πιο θυμωμένες- εκφράζουν τις ανησυχίες τους σχετικά με το σχέδιο ειρήνης του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία.
Ο όρος «κατευνασμός», που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τις αποτυχημένες διπλωματικές προσπάθειες πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να αποτραπεί ο Χίτλερ, αναβιώνει ισχυρά στις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Η αντίδραση της Δύσης για την νέα στάση των ΗΠΑ επικεντρώνεται στην απόφαση του Τραμπ να αποκλείσει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, να απαγορεύσει τη συμμετοχή Αμερικανών στρατιωτών στην εποπτεία της ειρήνης και να απορρίψει τον στόχο του Κιέβου για την ανακατάληψη όλων των εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία από το 2014.
Η επικρατούσα γραμμή στις συζητήσεις ήταν σαφής: Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της δεν θα υποστηρίξουν καμία συμφωνία που θα έχει επιτευχθεί μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ χωρίς να είναι παρών ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Για την ακρίβεια, οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν την άποψη ότι πρέπει να συμμετέχουν και αυτοί στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
«Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε συμφωνία πίσω από την πλάτη μας δεν θα λειτουργήσει. Χρειάζεστε τους Ευρωπαίους, χρειάζεστε τους Ουκρανούς», δήλωσε η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
«Γιατί τους παραχωρούμε όλα όσα θέλουν οι Ρώσοι, πριν καν αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις; Είναι κατευνασμός. Δεν έχει λειτουργήσει ποτέ».
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, τόνισε επίσης ότι μόνο ο Πρόεδρος της Ουκρανίας μπορεί να διαπραγματευτεί εκ μέρους της χώρας του με τη Ρωσία για να τερματίσουν τον πόλεμο. «Η ειρήνη που είναι υποταγή», είπε ο Μακρόν, «θα ήταν κακό νέο για όλους, και για τις ΗΠΑ».
Τραμπ και Ουκρανία διαφωνούν για τις συνομιλίες στο Μόναχο
Καθώς οι ηγέτες κατευθύνονται προς το Μόναχο, οι δηλώσεις του Τραμπ για τις συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας προκαλούν επιπλέον αμηχανία. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα συναντηθούν την Παρασκευή στο Μόναχο, ενώ η Ουκρανία επίσης προσκλήθηκε να συμμετάσχει.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Reuters, οι Ουκρανοί απέκλεισαν την πιθανότητα να πραγματοποιηθούν διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία εκεί. «Δεν αναμένονται συνομιλίες με τους Ρώσους στο Μόναχο», δήλωσε ο σύμβουλος επικοινωνίας του Ζελένσκι, Ντμίτρο Λυτβίν.
«Η Ουκρανία πιστεύει ότι οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Ουκρανία πρέπει να έχουν κοινή θέση πριν από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με τη Μόσχα», τόνισε.
Σκληρή αφύπνιση
Τα τελευταία 48ωρα, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, πάγωσε τις ελπίδες της Ουκρανίας για μια ευνοϊκή συμφωνία ειρήνης, ενώ ο ίδιος ο Τραμπ συζητούσε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για το μέλλον του Κιέβου.
Η αναφορά του Χέγκεθ, ότι η βασική απειλή για την Αμερική είναι οι «φιλοδοξίες των Κινέζων κομμουνιστών» και η αναγκαία μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ευρώπη, προστέθηκε στη γενικότερη στάση αλλαγής των ΗΠΑ, προκαλώντας ανησυχία στους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Οι ευρωπαϊκές χώρες συμφώνησαν ότι πρέπει να επενδύσουν περισσότερα στην ασφάλειά τους, ωστόσο πολλές από τις δημόσιες αντιδράσεις ήταν ήπιες, σημειώνει το Politico σε σχετική του ανάλυση.
Σύμφωνα με έναν Ευρωπαίο αξιωματούχο, η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί το νέο γεωπολιτικό καθεστώς που διαμορφώνεται με την επιστροφή του Τραμπ.
«Πάντα γνωρίζαμε ότι μια τηλεφωνική κλήση θα συνέβαινε σύντομα, και οι ομάδες συμβουλεύονται μεταξύ τους», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προσθέτοντας ότι θα συναντηθεί με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και τον Αμερικανό πρεσβευτή για την Ουκρανία και τη Ρωσία στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου.
Όμως, οι Ευρωπαίοι φαίνεται να έχουν περιθωριοποιηθεί. Για παράδειγμα, ο Τραμπ φάνηκε να μην ενημερώνει τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς για τα σχέδιά του.
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε πως η τελευταία εβδομάδα αποδεικνύει ότι η Αμερική πλέον δεν θεωρεί την Ευρώπη σημαντικό παίκτη στην γεωπολιτική σκηνή. «Ο λόγος που οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι τόσο πληγωμένοι από τον Τραμπ είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν σταματήσει να προσποιούνται πως θεωρούν την Ευρώπη σημαντική», τόνισε ο αξιωματούχος.
«Για δεκαετίες, οι Ευρωπαίοι, ως πιστοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, απαιτούσαν κάποια διακριτικότητα στην αντιμετώπισή τους, τουλάχιστον δημοσίως. Ο Τραμπ δεν το αποδέχεται πια και αυτό ήταν μια σκληρή αφύπνιση στον σκληρό κόσμο της σημερινής πραγματικότητας».
Με πληροφορίες από: Politico, BBC, Reuters
Πηγή
www.enikos.gr
