«Το θέμα είναι η σκόπιμη αποδυνάμωση, αν όχι η καταστροφή της Ευρώπης». Αυτή η δήλωση της Νάταλι Τότσι, διευθύντριας του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων στη Ρώμη, αποτυπώνει τον κεντρικό φόβο που κυριάρχησε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, έπειτα από την ξεκάθαρη παρουσίαση της ατζέντας Τραμπ.
Οι δηλώσεις ανώτατων Αμερικανών αξιωματούχων, όπως του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς και του ειδικού αποστελμένου, Κιθ Κέλογκ, φανέρωσαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ ενδέχεται να προσφέρει στον Βλαντιμίρ Πούτιν το μεγαλύτερο στρατηγικό του δώρο: μια Ευρώπη αποδυναμωμένη, απομονωμένη και εκτεθειμένη.
«Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο για την Ευρώπη δεν είναι η Ρωσία ή η Κίνα, αλλά η υποχώρηση από θεμελιώδεις αξίες, όπως η προστασία της ελευθερίας του λόγου, καθώς και η ανεξέλεγκτη μετανάστευση», είπε ο Βανς, κουνώντας το δάχτυλο στους ευρωπαίους ηγέτες, που έκανε στο Μόναχο το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο του στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.
«Ανήκω στη σχολή του ρεαλισμού. Νομίζω ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί», είπε ο Κέλογκ, όταν ρωτήθηκε για το αν οι Ευρωπαίοι θα συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Όπως επισημαίνουν οι New York Times, σε σχετική τους ανάλυση, αυτές οι τοποθετήσεις, όπως και του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να υποθέτει πως «παρουσία της Αμερικής θα διαρκέσει για πάντα» στην ήπειρο, έστειλαν μηνύματα που ήταν μέχρι πρότινος αδιανόητα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Από το 2007 στο 2025: Το όραμα του Πούτιν για μια νέα τάξη στην Ευρώπη
Ο Ρώσος πρόεδρος είχε εκφράσει ξεκάθαρα τις φιλοδοξίες του ήδη από το 2007, όταν στη Διάσκεψη του Μονάχου είχε ζητήσει την ανατροπή της αμερικανικής κυριαρχίας και μια νέα ισορροπημένη παρουσία δυνάμεων στην Ευρώπη που να ευνοεί τη Μόσχα.
Τότε, η απάντηση των ΗΠΑ ήταν απορριπτική.
Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά. Όπως σχολιάζουν οι Times, πλέον ο Πούτιν βλέπει μια αμερικανική κυβέρνηση που μπορεί να του προσφέρει αυτό που επιδιώκει εδώ και χρόνια: την αποχώρηση των ΗΠΑ από την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Τα μηνύματα Χέγκσεθ και Βανς: «Η Ευρώπη είναι το πρόβλημα»
Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, μιλώντας στη Βαρσοβία πριν από την άφιξή του στη διάσκεψη, προειδοποίησε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν πρέπει να θεωρούν δεδομένη την αμερικανική παρουσία στην ήπειρο.
Στο Μόναχο, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς το πήγε ακόμα πιο μακριά, διακηρύσσοντας ότι ο βασικός αντίπαλος των ΗΠΑ δεν είναι η Ρωσία ή η Κίνα, αλλά η ίδια η Ευρώπη.
«Αν φοβάστε τους ίδιους σας τους ψηφοφόρους, δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει η Αμερική για εσάς», δήλωσε ο Βανς, προσθέτοντας: «Ούτε, βέβαια, υπάρχει κάτι που εσείς μπορείτε να κάνετε για τον αμερικανικό λαό που εξέλεξε εμένα και τον πρόεδρο Τραμπ».
Ο Βανς κατηγόρησε επίσης τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για «αντιδημοκρατικές πρακτικές» στον περιορισμό ακροδεξιών κομμάτων που, όπως σημειώνουν οι New York Times, έχουν λάβει στήριξη από τη Ρωσία. Ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ αναφέρθηκε στη Ρουμανία, όπου το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου, στις οποίες προηγείτο υποψήφιος που φέρεται να υποστηριζόταν από ρωσική επιρροή. Οι εκλογές μετατέθηκαν για τον Μάιο.
«Αν η δημοκρατία σας μπορεί να καταστραφεί με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια σε διαφημίσεις από ξένη χώρα, τότε δεν ήταν πολύ ισχυρή εξαρχής», τόνισε ο Βανς.
Η Ρωσία και η ενίσχυση της ακροδεξιάς στην Ευρώπη
Η στρατηγική του Κρεμλίνου, να ενισχύει ακραία εθνικιστικά κινήματα στην Ευρώπη, δεν είναι νέα. Όπως αναφέρουν οι NYT, η ρωσική κυβέρνηση εδώ και χρόνια επιχειρεί να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη υποστηρίζοντας κόμματα που επιδιώκουν την αποδυνάμωση της Ε.Ε.
Την ίδια ημέρα που μίλησε στο Μόναχο, ο Βανς συναντήθηκε με τον ηγέτη του γερμανικού ακροδεξιού κινήματος, AfD, το οποίο δίνει μάχη για την είσοδό του στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις επικείμενες εκλογές.
Πρόκειται για ένα κόμμα που, σύμφωνα με τους Times, η Ρωσία έχει επιχειρήσει να νομιμοποιήσει.
Ο στόχος του Πούτιν: Η αποδόμηση του ΝΑΤΟ
Η Μόσχα γνωρίζει πως η αποσύνθεση της διατλαντικής συμμαχίας θα προσφέρει στη Ρωσία πρωτοφανή περιθώρια επιρροής. «Η προσέγγιση είναι ότι είμαστε εδώ για να σας καταστρέψουμε», σχολίασε η Νάταλι Τότσι, ερμηνεύοντας τη στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης ως άμεση απειλή προς την Ε.Ε.
Όπως σημειώνουν οι New York Times, η προοπτική μιας ανακατανομής ισχύος στην Ευρώπη φάνταζε ουτοπική για τον Πούτιν όταν πρωτοπαρουσίασε το όραμά του το 2007. Ο τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Γκέιτς, είχε απορρίψει τις δηλώσεις του ως «παρωχημένη ρητορική του Ψυχρού Πολέμου».
Όμως, η ρωσική ηγεσία δεν εγκατέλειψε ποτέ τον στόχο της.
Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Πούτιν είχε απαιτήσει από τη Δύση να επαναδιαπραγματευθεί όχι μόνο το καθεστώς του Κιέβου, αλλά συνολικά την αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία είχε τεθεί στο περιθώριο.
Ο νέος άξονας Τραμπ-Πούτιν και οι συνέπειες για την Ευρώπη
Η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να υιοθετεί ορισμένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για να δικαιολογήσει την επιθετική του πολιτική.
Ο Ρώσος αναλυτής Αλεξάντερ Μπάουνωφ επισημαίνει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες αλλάζουν, και η Ουάσιγκτον πλησιάζει τη Μόσχα όχι προς όφελος της Ευρώπης, αλλά για δικό της όφελος – και ίσως λίγο για να πάει κόντρα στην Ευρώπη».
Η αλλαγή αυτή συμβαίνει σε μια περίοδο που μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Η Γερμανία και η Γαλλία, οι δύο βασικοί πυλώνες της Ε.Ε., αντιμετωπίζουν πολιτικές κρίσεις, καθώς ακροδεξιά κόμματα και πολιτικά κινήματα ενισχύονται, χρησιμοποιώντας ρητορική παρόμοια με εκείνη του Τραμπ – αυτή του λαϊκισμού.
Η Βρετανία, έχοντας αποχωρήσει από την Ε.Ε. με την υποστήριξη του Τραμπ, έχει χάσει την επιρροή του στην ευρωπαϊκή πολιτική σκακιέρα.
Οι NYT τονίζουν ότι, αν και δεν είναι σαφές πόσο μακριά και πού θα καταλήξει το «άνοιγμα» του Τραμπ στον Πούτιν, η Μόσχα έχει ήδη καταγράψει σημαντικές νίκες.
«Αυτή είναι η στιγμή της μέγιστης ευαλωτότητάς μας», υπογραμμίζει η Τότσι, αναφερόμενη στην Ευρώπη. «Αν ο στόχος τους είναι η καταστροφή του ευρωπαϊκού εγχειρήματος», προσθέτει, «αυτή είναι η στιγμή να το κάνουν».
Πηγή
www.enikos.gr
