Στο τραπέζι η έναρξη της συζήτησης για την εξεύρεση λύσης στο θέμα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Τα νέα δεδομένα στο μεταναστευτικό μετά τον γερμανικό αιφνιδιασμό αναμένεται να κυριαρχήσουν στις συνομιλίες του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, την Τρίτη το απόγευμα.
Με αυξημένες προσδοκίες ότι η συζήτηση, αυτή τη φορά, θα μπει στην ουσία των ελληνοτουρκικών σχέσεων προσέρχεται ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θα πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.
Το κλίμα στην ελληνική κυβέρνηση αποτυπώνεται από την απάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, σε συνέντευξή του στα «Νέα» το περασμένο Σάββατο, ο οποίος έκανε λόγο για «παράθυρο ευκαιρίας» να ξεκινήσει ο διάλογος για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα. «Στη συγκυρία αυτή, θεωρώ ότι υφίσταται, πράγματι, ένα παράθυρο ευκαιρίας, ώστε να διασφαλιστεί μακρά ειρήνη στην περιοχή μας», είπε ο υπουργός Εξωτερικών.
Στην κυβέρνηση δεν παραγνωρίζουν τα «αγκάθια», ούτε τις σημαντικές δυσκολίες που εξακολουθούν να υφίστανται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Θεωρούν, όμως, ότι το γεγονός πως διατηρούνται ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας δείχνει την εκατέρωθεν βούληση, ώστε να εδραιωθεί η ηρεμία στα ελληνοτουρκικά.
Και βεβαίως, όπως λένε πηγές του υπουργείου Εξωτερικών, η πρόθεση της Αθήνας, εφόσον δρομολογηθεί ο διάλογος, είναι να συζητήσει «το μόνο θέμα που μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», βολιδοσκοπήσεις και διεργασίες προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει ανάμεσα στα επιτελεία των ηγετών αλλά και σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών. Οι διαβουλεύσεις έχουν προχωρήσει και η συγκυρία θεωρείται θετική, αφού επί του πεδίου επικρατεί ηρεμία τους τελευταίους 18 μήνες. Η ελληνική πλευρά θεωρεί, σε κάθε περίπτωση, ότι όσο παραμένει η εκκρεμότητα της οριοθέτησης, κρίσεις όπως αυτή της Κάσου θα συμβαίνουν και στο μέλλον και ότι η συζήτηση θα πρέπει να ξεκινήσει, ώστε η ηρεμία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις να αποκτήσει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά. Πάντως, το αν είναι «ώριμες» οι συνθήκες θα το αποφασίσουν στη Νέα Υόρκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ερντογάν, οι οποίοι θα συμφωνήσουν να γίνει το επόμενο βήμα και θα εξουσιοδοτήσουν τους δύο υπουργούς Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν να εξετάσουν αν υπάρχει περιθώριο εξεύρεσης λύσης κοινά αποδεκτής.
Η Αθήνα βλέπει θετικά μια τέτοια προοπτική, παρά τα φάλτσα από την τουρκική πλευρά, τα οποία πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα, με πιο πρόσφατο περιστατικό τις προκλητικές δηλώσεις του Ομέρ Τσελίκ και του κυβερνητικού εταίρου του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, για την επίσκεψη του υπουργού Αμυνας Νίκου Δένδια στο Καστελλόριζο. Διπλωματικές πηγές λένε ότι υπάρχει ένα μομέντουμ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το οποίο μπορεί να εξαντληθεί και να έχουμε πισωγυρίσματα αν δεν το εκμεταλλευτούμε. Επίσης, το διεθνές περιβάλλον είναι ευνοϊκό, κάτι που μπορεί να μην ισχύει σε λίγους μήνες, ειδικά αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει στις αμερικανικές εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ακόμα και αν οι δύο ηγέτες δεν αποφασίσουν να κάνουν το επόμενο βήμα στη Νέα Υόρκη, πηγές του υπουργείου Εξωτερικών υποστηρίζουν ότι η στρατηγική της βήμα προς βήμα προσέγγισης με την Τουρκία θα συνεχιστεί, αφού τη θεωρούν ωφέλιμη και για τις δύο χώρες.
Εμπειροι διπλωμάτες εκτιμούν πως, ακόμα και αν οι δύο ηγέτες εξουσιοδοτήσουν τους υπουργούς Εξωτερικών να προχωρήσουν στον διάλογο, τα αποτελέσματα δεν θα είναι εντυπωσιακά – σε πρώτη φάση, τουλάχιστον. Αυτό που θα γίνει θα είναι μια διερεύνηση ως προς τα όρια και το περιεχόμενο της συζήτησης, στη βάση και όσων έχουν συζητηθεί στο παρελθόν στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Σε καμία περίπτωση, όμως, η Ελλάδα δεν θα προσέλθει σε έναν τέτοιο διάλογο χωρίς κόκκινες γραμμές, όπως έχει επαναλάβει πολλές φορές ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης: «Η Ελλάδα δεν πρόκειται να μπει σε καμία συζήτηση για θέματα κυριαρχίας».
Η συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες θα συμπεριλαμβάνει, σύμφωνα με όσα επιδιώκει η Αθήνα, και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ώστε να μην υπάρχουν εκκρεμότητες σε ό,τι αφορά τη θαλάσσια δικαιοδοσία.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα προκρίνει αυτή την προσέγγιση και όχι τις εναλλακτικές της προσφυγής εναντίον της Λιβύης (που έχει αναγνωρίσει τη δικαιοδοσία της Χάγης). Εμπειρος διπλωμάτης εκτιμά ότι αυτή θα είναι μια δύσκολη συζήτηση, ενώ προσθέτει πως, αν ξεκινήσει κάποια διερεύνηση, αυτή θα παραμείνει σε χαμηλούς τόνους, αφού θα πρέπει να διαπιστωθεί με σαφήνεια αν μπορούμε να συζητήσουμε και τι μπορούμε να συζητήσουμε.
Σε κάθε περίπτωση, μετά τη συνάντηση των δύο ηγετών και βάσει όσων εκείνοι θα έχουν συμφωνήσει, ο Γ. Γεραπετρίτης και ο Χ. Φιντάν θα ορίσουν και το χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, δηλαδή τις συναντήσεις για τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τις συναντήσεις για τα ΜΟΕ που διεξάγονται σε επίπεδο υπουργείων Αμυνας. Στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη αναμένεται να οριστικοποιηθεί και η ημερομηνία για τη διεξαγωγή του επόμενου ανώτατου συμβουλίου συνεργασίας, που θα γίνει τον Δεκέμβριο στην Αγκυρα.
Πέρα από τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, πάντως, ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ερντογάν αναμένεται να βρεθεί και το μεταναστευτικό, το οποίο έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία, μετά τη μονομερή πρωτοβουλία της Γερμανίας να επιβάλει ελέγχους στα χερσαία σύνορά της, καταργώντας στην πράξη τη Συνθήκη του Σένγκεν. Οπως παραδέχονται κυβερνητικές πηγές, το μεταναστευτικό είναι ένας από τους λόγους που επιβάλλουν τη συνεργασία μεταξύ ελληνικών και τουρκικών Αρχών. Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν πως, ειδικά το τελευταίο έτος, υπάρχει μια καλή συνεργασία ανάμεσα στις λιμενικές Αρχές και την αστυνομία των δύο χωρών και έτσι έχουν καταγραφεί μεγάλες επιτυχίες εναντίον των διακινητών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολύ μειωμένες ροές.
Τα νέα δεδομένα στο μεταναστευτικό αναμένεται να συζητηθούν διεξοδικά ανάμεσα στον Ελληνα πρωθυπουργό και τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως και τα επόμενα βήματα της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να δώσουν και το «πράσινο φως» για τη συνάντηση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Τούρκο υπουργό Εσωτερικών Αλί Γιερλίκαγια, όπως είχαν συμφωνήσει οι δύο υπουργοί τηλεφωνικά στις 29 Αυγούστου.
Πηγή
www.real.gr
